در این مقاله به معرفی گودی کمر ، دلایل و روش تشخیص و درمان گودی کمر می پردازیم
ستون فقرات بدن انسان از مجموع ۲۶ مهره جدا از هم تشکیل میشود، که در برخی افراد با اختلالی با عنوان گودی کمر همراه هستند که درمان گودی کمر موضوع بحث ما در این یادداشت می باشد. مهره های کمر از بالا به ترتیب شماره از ۱ تا ۷ مهره های گردنی، ۸ تا ۱۹ مهره های سینه ای، ۲۰ تا ۲۴ مهره های کمری و در انتها، ۲ مهره خاجی و دنبالچه تشکیل شده است.
مهره های ستون فقرات به شکل نامنظم در یک ستون قرار گرفتهاند که وظایف مختلفی در بدن، مانند نگه داشتن سر و اسکلت بدن و محافظت از طناب نخاعی بدن را بر عهده دارند. ستون فقرات بدن شکل قرار گیری منظمی ندارند و در جهت افقی بدن انسان، با جابجایی هایی همراه هستند. بسته به سن افراد اندازه هر کدام از مهره ها متفاوت بوده و اندازه قوسهای مهرهها یا همان میزان جابجایی مهرهها در جهت افقی بدن نیز با هم متفاوت است. این قوس ایجاد شده در برخی افراد از میزان طبیعی بیشتر بوده و باعث قوس کمر یا لوردوز در این افراد میشود. درمان قوس کمر با رعایت مواردی که بیان خواهیم نمود امکانپذیر است.
به افزایش انحنای کمر در قسمت مهرههای کمری و حتی گردنی، گوژپشتی، لوردوز(Lordosis)، قوس کمر یا گودی کمر گفته میشود که اگر به موقع در پی درمان گودی کمر نباشیم و در سن مناسب راهکارهای درمان قوس کمر را به کار نبندیم، ممکن است در سنین بالا با مشکلاتی مانند کمر درد، نافرمی در آناتومی بدن و خستگیهای مفرط ناشی از این نافرمی را در پی داشته باشد. پس درمان قوس کمر را جدی بگیریم و بموقع آن را به کار ببندیم.
نشانه های گودی کمر در افراد
گودی کمر انواع مختلفی دارد. روش درمان گودی کمر برای هر کدام از انواع این اختلال یا بیماری متفاوت است. اما نکته مهم درمان قوس کمر در زمان شروع درمان گودی کمر میباشد. در چه سنی شروع به درمان کنیم؟ هر چه در سنین بالا اقدام به درمان انحنا کمر نماییم، تلاش بیشتر و بازدهی کمتری را در پی خواهد داشت.
علائم گودی کمر را باید بیشتر به حالت دیداری تشخیص داد. اما علائم زیر می تواند نشانههایی از گودی کمر باشد که با مشاهده آنها باید درمان گودی کمر را به سرعت آغاز کنید.
· احساس دردی مانند برق گرفتگی ناگهانی در ناحیه کمر
· ایجاد حالت گوژپشتی و بزرگ دیده شدن باسن از حالت طبیعی با دید از بغل
· تشکیل شکاف بین کمر و یک سطح صاف همجوار با آن
· ضعف و بی حالی های غیر طبیعی و ایجاد حالت سی انگلیسی (C) از کمر تا گردن
بعد از مشاهده این علائم یا هر شکی به داشتن گودی کمر سریعا به پزشک مراجعه کرده و درمان گودی کمر را آغاز نمایید.
چرا قوس کمر می گیریم ؟
ستون فقرات در بدن نقش بسیار مهمی را ایفا مینماید، بنابراین طبیعی است که عضلاتی در بدن نقش حفاظت از ستون فقرات را بر عهده داشته باشند. ضعف و ناتوانی یا هر نقص دیگر در عضلاتی که نقش حفاظت از ستون فقرات را بر عهده دارند موجب اختلال در شکل طبیعی ستون فقرات میشود که در هر سنی به محض تشخیص درمان گودی کمر را باید جدی بگیریم.
گودی کمر یا Hyperlordosis دلایل مختلفی دارد که در زیر به تعدادی از آنها اشاره میکنیم:
. تجمع چربی ها در ناحیه شکم: که باعث انحنا بیش از حد مهره های کمر به سمت جلو میشود.
· پوکی استخوان: باعث تغییر اندازه مهره ها در ارتفاع شده و گودی کمر را نتیجه میدهد.
· ارثی: با اصطلاح علمی آکندروپلازی که اختلال ارثی در شکل ستون فقرات میباشد.
· گوژپشتی: که ناشی از بد نشستن و رفتارهای نادرست نشست و برخاست بویژه در کودکی است.
· در رفتگیهای مدام: مهره های ستون فقرات نیز از در رفتگی در امان نیستند و در برخوردها و تصادف های مختلف جابجا شده و باعث تغییر شکل طبیعی ستون فقرات میشود.
· ضعف در عضلات محافظ مهره ها: مخصوصا عضلات شکم که گودی کمر را باعث شده و درمان گودی کمر را واجب میگردانند.
اگر درمان گودی کمر را جدی نگیریم چه عوارضی خواهد داشت؟
اگر می گوییم درمان گودی کمر را جدی بگیرید، دلیلی جز سختی ها و رنج های عذاب آور آن در سنین بالا که دامن گیر افراد میشود، ندارد. اختلالات و عوارض جدی نگرفتن درمان گودی کمر عبارتند از:
· کوتاهی قد و کشش عضلات پشت
· فشرده شده مهره های ستون فقرات و ایجاد خطر برای طناب نخاع
· از دست رفتن کنترل موارد ارادی و تعادل عضلانی
· خستگی ها و بی حالی های بی موقع و بدون فعالیت
· کاهش میزان فعالیت بدن
· بد فرمی بدن
· خارج شدن ماده ژلاتینی بین مهره های ستون فقرات یا فتق دیسک کمر
· کاهش میزان تحمل پذیری بدن
برای تشخیص گودی کمر چه کنیم؟
یکی از ساده ترین روش های تشخیص گودی کمر، که بلافاصله بعد از تشخیص آن باید شروع به درمان آن نماییم بدین صورت است که، به یک سطح صاف مانند دیوار تکیه می دهیم. پاشنه پا را کاملا چسبانده، سر و باسن و کتف ها را در تماس کامل با دیوار قرار می دهیم. در این وضعیت اگر دست را از فاصله بین کمر و دیوار عبور دهیم، در حالت طبیعی فقط ۲ بند انگشت از آن رد خواهد شد.
در شرایط غیر طبیعی کمر، دست تا مچ یا حتی بازو از فاصله بین کمر و دیوار رد خواهد شد و اگر اینطور بود، شما گودی کمر دارید. به پزشک مراجعه کرده و روش های درمان گودی کمر را جویا شده و شروع به درمان گودی کمر خود نمایید.
البته دستگاه های پزشکی مدرنی مانند دستگاه های بیومکانیکال و عکسبرداری توسط اشعه ایکس برای تشخیص دقیق گودی کمر وجود دارد که در مرحله بعد توسط پزشک به کار گرفته میشود.
درمان گودی کمر
در صورتی که گودی کمر حاد نشده باشد، معمولا توسط پزشک روش های درمانی غیر جراحی تجویز خواهد شد. ۲ مورد از این روش ها را در زیر بررسی مینماییم:
درمان گودی کمر با استفاده از فیزیوتراپی
در این روش، اصول درست نشست و برخاست به نحوی که به گودی کمر نیفزاید و به مرور از آن بکاهد، توسط پزشک به فرد آموزش داده شده و از وی میخواهد که در همه ساعات روز، بویژه محل کار که بیشترین زمان حضور فرد در آنجا است، این روشها استفاده شده و از آن تعدی نشود. البته آموزش صحیح و دقیق روش های فیزیوتراپی درمان گودی کمر توسط پزشک بسیار مهم و حائز اهمیت خواهد بود.
چنانچه جهت درمان قوس کمر ( انحنا کمر ) و سایر مشکلات به فیزیوتراپی نیاز دارید می توانید از خدمات فیزیوتراپی در منزل توسط فیزیوتراپیست های مرکز توانبخشی ایرانیان استفاده نمایید. کافیست با شماره های ۰۹۱۲۰۱۷۸۵۶۸ – ۰۲۱۲۸۴۲۲۹۶۹ ( مرکز توانبخشی ایرانیان ) تماس بگیرید.
درمان گودی کمر با استفاده از ورزش های مخصوص
برای درمان قوس کمر، حرکات نرمشی خاصیوجود دارد که توسط پزشکان تجویز می گردد. این حرکات باید دقیق و به نحو صحیح توسط فرد بیمار انجام شده تا مراحل درمان گودی کمر به درستی پیش برود. تشخیص نوع نرمشها بر اساس دلیل اصلی گودی کمر و عضلات درگیر این اختلال به عهده پزشک خواهد بود.
در شکل زیر برخی از نرمشهای مخصوص درمان گودی کمر نشان داده میشود:
سایر تمرینات و حرکات ورزشی مناسب برای درمان قوس کمر یا احنا کمر : حرکات اصلاحی گودی کمر
جمع بندی:
شاید در فرهنگ لغت بسیاری از مردم، گودی کمر حتی به عنوان یکی بیماری نیز تلقی نگردد و آن را ساده و بی خطر تصور کنیم. اما خطرات و عذاب های ناشی از آن در سن بالا نظر شما را قطعا عوض خواهد کرد. درمان گودی کمر بخصوص در سنین پایین را جدی بگیریم تا در آینده از عوارض ناشی از آن در امان باشیم.